Practoraat Duurzame innovaties in de voedselketen
Bertine Philipsen over haar practoraat Duurzame innovaties in de voedselketen
Bertine Philipsen over haar practoraat Duurzame innovaties in de voedselketen: “Ontzettend gaaf om te werken aan duurzaamheidsvraagstukken”
Van de pakweg zeventig practoraten die ons land momenteel telt, is Bertine Philipsen de eerste die een practoraat op Vonk (voorheen het Clusius College) leidt. Haar practoraat Duurzame innovaties in de voedselketen is een samenwerking tussen Yuverta MBO Den Bosch enVonk MBO Alkmaar en inmiddels kijken Bertine en haar collega’s terug op een geslaagd eerste jaar.
Niet alleen was het pionieren wat betreft opzetten van het practoraat, ook was de onderwijswereld voor Bertine tot een jaar geleden helemaal nieuw. Maar…wie Bertine hoort vertellen over haar ervaringen tot nu toe, kan niet anders dan concluderen dat ze helemaal op haar plek zit. Bertine: “Ik kom uit de levensmiddelenindustrie; de laatste vijftien jaar heb ik bij Hero gewerkt. Daar was ik onder andere werkzaam in research en development, in die zin is de onderzoekswereld mij wel bekend. In Nederland zijn practoraten een relatief nieuw fenomeen. Ze zijn vergelijkbaar met de lectoraten op het hbo, maar dan dus binnen het mbo-onderwijs. Net als op het wo en hbo is kennisdelen en onderzoek doen ontzettend belangrijk – niet als doel op zich, maar als middel om onderwijs en bedrijfsleven beter met elkaar te verbinden en op elkaar aan te laten sluiten. Neem bijvoorbeeld een thema als de eiwittransitie ofwel de overgang van dierlijke eiwitten naar -steeds meer- plantaardige eiwitten. Bedrijven staan te springen om mensen die daar kennis over hebben, die zo’n nieuwe wereld verder ontdekken en zich hier verder in verdiepen. Dan heb je allereerst docenten nodig die het thema in school halen en basiskennis overbrengen op studenten. Met andere woorden: nieuwe thema’s en ontwikkelingen vanuit het bedrijfsleven en maatschappelijke vraagstukken moeten een plek krijgen in het curriculum. Binnen het practoraat werken we aan projecten, initiatieven en onderzoeken die hier aan bijdragen.”
Praktijkgericht onderzoek
In het practoraat staat praktijkgericht onderzoek centraal. “We hebben al een ontzettend mooi onderzoeksproject gedaan met NMK Esbaco, een bedrijf dat onder andere bakmixen, marsepein en icings produceert. Zij wilden aan de slag met een gezonde foodbar, een voedzame reep. En dan natuurlijk het liefst zo duurzaam mogelijk gemaakt. Het eerste idee was om een dagprogramma te maken, maar uiteindelijk is het een complete projectweek geworden met steeds afwisseling van theorie en praktijk. Alle aspecten van productontwikkeling kwamen aan bod, van het kiezen van ingrediënten tot het uitdenken van een marketingconcept. Er kwamen prachtige leerpunten naar voren, zoals dat een goede smaak soms leidt tot een minder duurzaam product en andersom. De vraag is dan: welke keuzes ga je maken? Dit soort experimenten zijn niet alleen leerzaam voor studenten, maar óók voor het bedrijf en betrokken docenten.”
Een ander voorbeeld is het project Bean me up!. “Samen met het lectoraat van Hogeschool Inholland en partners dragen we ons steentje bij aan verduurzaming van de veldboonketen onder de naam Bean me up!. Extra mooi is dat dit project aansluit bij ambities vanuit de Europese unie; zo ervaren onze studenten en docenten dat wat er gebeurt op het mbo ook internationaal meerwaarde heeft. Weten waar je het voor doet: dat helpt om een onderzoekende houding te ontwikkelen. En met een onderzoekende houding ben je nieuwsgierig, ben je kritisch. Dat dat zijn belangrijke vaardigheden van de werknemer van de toekomst. Er zijn vanuit het Clusius College nu twee docenten actief betrokken, Rian Schelvis en Cock Smit. We vragen docenten zelf ook naar wat ze willen doen en wat ze willen leren. Uit een enquête onder docenten voeding kwam naar voren dat er grote behoefte is aan actuele kennis over -daar komt -ie-weer- de eiwittransitie. Daarop hebben twee collega’s een congres over dit thema bezocht en de opgedane kennis is teruggekoppeld naar het team. Soms lijkt het om iets vanzelfsprekends te gaan, maar het moet wél worden gezien en georganiseerd. Dat is natuurlijk waar NHFood zich ook altijd voor heeft ingezet - voor de nodige actie en beweging. Met dit practoraat is in feite een groot deel van de inspanningen vanuit NHFood geborgd.”
Samen werken aan verbetering
Een practoraat verdeeld over twee scholen was even wennen, maar nu ziet Bertine vooral voordelen: “Als op Yuverta een goed voorstel wordt gedaan dan neem ik dat natuurlijk mee naar Vonk en andersom. De combinatie maakt dat de scholen elkaar versterken.” Voldoende praktische meerwaarde dus, maar hoe kijkt Bertine na een vliegende start zelf naar het practoraat? “Ik vind het een prachtige missie om studenten bewust te maken van duurzaamheidsvragen, van thema’s die leven in onze maatschappij. Ze zijn tenslotte zelf een belangrijk onderdeel ván deze maatschappij. We willen laten zien dat je jezelf kunt inzetten om zaken te verbeteren. Daarnaast is het echt ontzettend gaaf om te werken aan vraagstukken die de wereld bezighouden. En daar mag ik dus gewoon een bijdrage aan leveren!”
Nieuws AGRIVIZIER
